Można mówić o trzech głównych kierunkach działania czosnku: wykazuje on bowiem działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne oraz przeciwmiażdżycowe. Siła czosnku w walce z bakteriami wynika z zawartości olejków, które oddziaływują na drobnoustroje chorobotwórcze występujące w przewodzie pokarmowym człowieka. Dzięki temu czosnek z powodzeniem jest stosowany w przypadku wzdęć, likwiduje procesy fermentacyjne i inne dolegliwości jelitowe. Lotne substancje zawarte w czosnku mają także korzystne działanie na górne drogi oddechowe- krtań, migdałki, oskrzela. Działanie to podobne jest do antybiotyków, a czasem nawet przewyższają je. Z tego względu, czosnek jest określany mianem naturalnego antybiotyku.
Działanie przeciwgrzybiczne oraz antybiotyczne czosnku wynika z zawartości allicyny, garlicyny oraz skordyniny. Dzięki tym substancjom, leczy się zakażenia pleśniakami, drożdżakami- zewnętrznie, a także wewnętrznie (jama ustna). Ponieważ na skórze czosnek może działać najszybciej (łatwość przenikania substancji aktywnych) w miejscu tym, działa najskuteczniej.
Obecnie, czosnek jest najbardziej poszukiwany ze względu na jego działanie przeciwmiażdżycowe. Miażdżyca jest wynikiem zakłóconej przemiany tłuszczowej oraz wysokiego poziomu cholesterolu. Z pomocą przychodzi czosnek, który ma działanie obniżające ciśnienie, obniża zawartość tłuszczów, triglicerydów i cholesterolu. Czosnek ma również korzystne działanie na krew- poprawia jej płynność oraz kapilarny przepływ.
Czosnkowi przypisuje się również działanie somatotoniczne- działa ogólnie wzmacniająco, przywraca zaburzoną równowagę w organizmie, wzmaga przyswajanie witamin- z tego właśnie względu, preparaty z czosnkiem zalecane są w leczeniu dolegliwości starczych.
Czosnek jest składnikiem wielu preparatów, dowiedziono jednak, że najskuteczniejsze działanie lecznicze wykazały standaryzowane drażetki ze sproszkowanym czosnkiem, mniejsze mają maceraty olejowe czy olejki czosnkowe. Najlepsze efekty daje standaryzowanie związków siarkowych- alliiny , allicyny oraz produktów ich rozkładu. Na rynku dostępny jest szeroki wybór tego typu preparatów.
Podwyższony poziom cholesterolu zwiększa ryzyko m.in. miażdżycy, zawału serca, udaru, choroby wieńcowej. Jak obniżyć stężenie cholesterolu bez konieczności stosowania środków farmakologicznych?
Przyczyny podwyższonego poziomu cholesterolu
Na początku należałoby wyjaśnić, skąd się bierze cholesterol? Istnieją dwa źródła jego pochodzenia:
1. Organizm, który sam go wytwarza, zgodnie z zapotrzebowaniem
2. Spożywane pokarmy
Łatwo można wywnioskować, że najważniejszą przyczyną podwyższonego poziomu cholesterolu jest nieprawidłowa dieta. Ważnym czynnikiem jest również brak ruchu, ponieważ aktywność fizyczna ułatwia utrzymanie równowagi między złym i dobrym cholesterolem.
„Dobry” i „zły” cholesterol.
LDL – „zły” cholesterol
Beta-litoproteina (w skrócie LDL) transportuje cholesterol z wątroby do tkanek. Kiedy w organizmie znajduje się więcej cholesterolu, niż komórki są w stanie przyjąć, osadza się on na ścianach naczyń krwionośnych, tworząc złogi i doprowadzając do powstania tzw. blaszki miażdżycowej. Światła naczyń zwężają się, co utrudnia przepływ krwi i zwiększa ryzyko wystąpienia m.in. miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału serca, udaru. Poziom „złego” cholesterolu nie powinien przekraczać 130 mg/dl.
HDL – „dobry” cholesterol
Alfa-litoproteina (w skrócie HDL) obniża całkowity poziom cholesterolu we krwi, zbierając jego nadmiar ze ścian naczyń i transportując go do wątroby, skąd jest wydalany. HDL działa więc odwrotnie niż LDL. Wskazane jest, żeby jego poziom był wysoki (powyżej 45 mg/dl).
Całkowite stężenie cholesterolu nie powinno przekraczać 200 mg/dl. W przypadku, gdy jego poziom jest zbyt wysoki, mamy do czynienia z hipercholesterolemią, czyli nieprawidłowością metaboliczną, która zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia.
Jak obniżyć poziom cholesterolu?
Dieta
Przede wszystkim należy zmienić nawyki żywieniowe. Wskazane jest spożywanie jak największej ilości tłuszczów nienasyconych (pochodzenia roślinnego), przy jednoczesnym ograniczeniu spożycia tłuszczów nasyconych (pochodzenia zwierzęcego). Tłuste mięsa i inne produkty odzwierzęce zwiększają stężenie „złego” cholesterolu i obniżają poziom „dobrego”. Nie należy jednak zupełnie wyeliminować ich z jadłospisu, tylko znacząco zmniejszyć ich spożycie.
Dziś wiadomo już, że jedną z najważniejszych kwestii w przypadku zachowania właściwego stosunku poziomu cholesterolu HDL do LDL, jest właściwy stosunek kwasów omega-6, zawartych w olejach roślinnych, do kwasów omega-3, znajdujących się m.in. w rybach i siemieniu lnianym. Zadaniem kwasów omega- 6 jest obniżanie poziomu cholesterolu LDL i podwyższanie poziomu HDL.
Bogatym źródłem kwasów omega-6 są słonecznik, sezam, orzechy laskowe, ziemne i inne, nasiona wiesiołka, ogórecznika, nasiona porzeczki czarnej. Natomiast omega -3 znajdziemy w siemieniu lnianym, a także, choć znacznie mniej, w orzechu włoskim oraz w warzywach liściastych. Ważne, by produkty zawierające poszczególne rodzaje kwasów omega jadać osobno!
Osoby o zbyt wysokim poziomie cholesterolu powinny:
• Unikać tłustych mięs i wędlin, zamiast tego spożywać chude wędliny i mięsa (np. indyk, kurczak) oraz ryby, które są bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych
• Jeść produkty bogate w błonnik, który redukuje ilość cholesterolu. Dobrym źródłem błonnika są: warzywa, owoce, kasze, otręby
• Masło zastąpić miękką margaryną (stosowaną w małej ilości)
• Wybierać odtłuszczone mleko i przetwory mleczne (sery, jogurty itd.)
• Spożywać razowe pieczywo zamiast białego
• Unikać słodyczy – zwłaszcza tych, bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe, zamiast nich lepiej sięgać np. po orzechy.
Ruch
Codzienna porcja ruchu pozwala utrzymać w normie cholesterol, wzmacnia układ krwionośny i pomaga w zachowaniu sprawności organizmu. Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej o 45%. Dodatkowo, ruch jest znakomitą receptą na zachowanie młodości i pozbycie się zbędnych kilogramów.
Wystarczy ćwiczyć przez 30 minut dziennie 4-5 razy w tygodniu, by odczuć pozytywne skutki ruchu. Najzdrowszy jest wysiłek na świeżym powietrzu. Szczególnie wskazane są szybkie spacery, jazda na rowerze, jogging itp. Kiedy pogoda nie dopisuje, można udać się do fitness klubu lub na basen. Wysiłek powinien być dostosowany do indywidualnych możliwości i preferencji. Nie wolno przesadzać.
Osoby, które wcześniej nie ćwiczyły, powinny zacząć od krótkich i prostych treningów, stopniowo zwiększając ich intensywność. Należy pamiętać o tym, że najważniejsza jest regularność ćwiczeń.
Inne
Innymi czynnikami, które mogą przyczyniać się do podwyższenia poziomu „złego” cholesterolu w organizmie są: stres (przewlekły), palenie papierosów (nikotyna powoduje obniżenie poziomu "dobrego" cholesterolu HDL), picie kawy, stosowanie środków antykoncepcyjnych.
Zmiana stylu życia powinna wpłynąć na obniżenie poziomu cholesterolu bez konieczności stosowania środków farmakologicznych. Jeżeli jednak oczekiwane zmiany nie nastąpią, prawdopodobnie trzeba będzie zastosować leki, które go zredukują.
WIĘCEJ INFORMACJI.
Dla większości osób cholesterol kojarzy się z czymś bardzo szkodliwym.
Ja jednak chciałbym wyraźnie podkreślić, że szkodliwy jest jedynie nadmiar cholesterolu. jeśli poziom tego związku w naszej krwi nie przekracza 200 mg/dl. to wszystko jest w porządku.
Równie ważny jak ogólny poziom cholesterolu, jest stosunek tzw. „złego” cholesterolu LDL, do „dobrego” HDL. Czym więcej tego drugiego tym lepiej.
Czynniki zwiększające poziom cholesterolu:
* palenie papierosów
* picie kawy
* stres
* środki antykoncepcyjne
* nieodpowiednia dieta
* mało ruchu
Na wszystkie te czynniki mamy wpływ, więc jeśli ktoś naprawdę chce, to dość łatwo obniży poziom cholesterolu.
Kilka słów o diecie.
Powinniśmy ograniczyć spożywanie tłuszczy pochodzenia zwierzęcego, choć nie wolno ich całkowicie wyeliminować.
Jeśli już spożywamy pokarmy bogate w tłuszcz zwierzęcy to nigdy nie łączmy ich z cukrem (słodzona herbata, ciastka, dżemy itp.).
Zwiększmy w diecie ilość tłuszczy nienasyconych. Nie musi to oznaczać potrzeby „picia” oleju (chyba, że ktoś chce), wystarczy jeśli zaczniemy jeść nasiona słonecznika, sałatki „skrapiać” oliwą. Do smażenia można użyć oleju zamiast smalcu, natomiast nikomu nie polecam używania margaryn, nawet do smarowania pieczywa.
Zachęcam do zwiększenia spożycia ryb morskich. Zawierają one kwasy tłuszczowe omega-3, obniżające poziom cholesterolu. Podobne działanie wykazują nasiona lnu (zmielone), oliwa z oliwek, oraz preparaty z wiesiołka.
Nasiona lnu możemy kupić w każdej aptece (nie są drogie) i samemu zmielić. Wsypujemy je do szczelnego słoika i mamy wspaniały środek leczniczo-profilaktyczny. Nasiona lnu zawierają poza tym wiele cennych składników odżywczych jak cynk, czy witamina E.
Kolejnym czynnikiem pomagającym utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu jest obfitość różnego rodzaju pokarmu pochodzenia roślinnego a zwłaszcza takiego jak:
* płatki owsiane
* cebula
* fasola
* owoce papryki
* jabłka
* soczewica
* soja
* kapustne (kapusta, brokuły, kalafior)
* czerwone wino
Następnym środkiem pomagającym utrzymać cholesterol w normie jest odpowiednia dawka ruchu.
Dobrze by było by nasze ćwiczenia odbywały się na świeżym powietrzu, a najlepiej w lesie lub parku. Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości to wystarczy nawet dobrze przewietrzony pokój.
Jaki trening będzie najlepszy?
Polecam ćwiczenia tzw. wytrzymałościowe o średniej intensywności ok. 4-5 razy w tygodniu, po 20 – 60 min.
A więc do wyboru:
* szybki marsz
* bieg
* narty biegowe
* jazda na rowerze
* rowerek stacjonarny
* pływanie
* aerobik
Oczywiście można stosować i inne, zależy jakie mamy możliwości i kondycję. Bardzo ważna jest intensywność. Nie wolno przesadzać, bo skutki mogą być odwrotne od zamierzonych. Osoby które nigdy wcześniej nie trenowały i dodatkowo mają siedzący tryb życia, powinny zacząć ostrożnie, od wolnego tempa i krótszego czasu trwania, stopniowo je zwiększając.
Jaka intensywność będzie odpowiednia?
Taka, by nasze tętno w czasie treningu mieściło się w granicach 100 – 130 uderzeń serca na minutę. Wartość ta zależy od kondycji, stanu zdrowia, oraz czasu od jakiego trenujemy. Na początku może się okazać, że mając tętno na poziomie np. 90, czujemy się bardzo mocno zmęczeni, brakuje nam powietrza. W takim wypadku należy zwolnić tempo, lub zrobić sobie przerwę.
Najważniejszym czynnikiem poprawnego treningu jest systematyczność! Lepiej jest trenować krócej, ale za to częściej.
Przed rozpoczęciem ćwiczeń poleca się wizytę u lekarza.
